Loot Box คืออะไร – กล่องสุ่ม กาชา หรือการพนัน?

Loot Box คืออะไร?

Loot Box หรือที่รู้จักกันทั่วไปว่ากล่องสุ่ม คือระบบในเกมชนิดหนึ่ง ซึ่งส่วนมากจะเป็นเกมออนไลน์ โดยที่ผู้เล่นมีการจ่ายเงินซื้อกล่องของขวัญ ที่ภายในมีไอเทมหรือสิ่งของต่างๆภายในเกม แต่สิ่งของนั้นจะถูกสุ่มมาโดยระบบทำให้ผู้ซื้อไม่สามารถทราบได้ว่าของภายในกล่องคืออะไร โดย Loot Box ยังมีอีกหลายชื่อเรียก ไม่ว่าจะเป็น Lucky Box, Gift Box, กาชา, หรือ กล่องสุ่ม

โดยนอกจาก Loot Box ในวงการเกมออนไลน์แล้ว อุตสาหกรรม Online Shopping ที่เริ่มกลายเป็นส่วนสำคัญในสังคมไทยก็มีการสุ่มกล่องของขวัญ หรือ Loot Box ด้วยเช่นกัน แม้กระทั่งแบรนด์ใหญ่ๆอย่างแบรนด์เครื่องสำอางชั้นนำก็มีการทำแคมเปญกล่องสุ่มเพื่อให้ผู้บริโภคได้ลุ้นของขวัญเช่นกัน

รูปแบบการทำงานของ Loot Box

โดยปกติแล้ว Loot Box ในเกมออนไลน์ต่างๆจะมีทั้งที่เป็นแบบของตามกิจกรรมพิเศษ และของที่มีในเกมตลอดแต่จะเป็นของหายากคือมีค่าพลังสูงๆ เช่น กล่องสุ่มสกิลท่าพิเศษหรือกล่องสุ่มชุดเสริมค่าพลังต่างๆ ซึ่งในความเป็นจริงนั้นของในกล่องมีทั้งของธรรมดาที่หาได้ง่าย ของทั่วไป ของดีมีระดับ และของหายาก ดังนั้นเมื่อผู้เล่นกดซื้อกล่องนี้ก็อาจจะได้ของที่เป็นของทั่วไปก็ได้เช่นกัน

อย่างไรก็ตาม ผู้เล่นหรือผู้ซื้อกล่องสุ่ม Loot Box จะไม่ทราบว่าเปอร์เซ็นต์ของไอเทมต่างๆในกล่องจะมีอะไรและมากน้อยเท่าไหร่ นั่นทำให้การเปิด Loot Box แล้วได้ของหายากบางครั้งต้องขึ้นอยู่กับดวง ไม่ต่างอะไรกับการซื้อลอตเตอรี่ และการพนันอื่นๆ ทำให้โมเดลธุรกิจ Loot Box ในเกมออนไลน์หรืออุตสาหกรรม Online Shopping ยังเป็นที่ข้อถกเถียงถึงความเหมาะสมและความมีจริยธรรมในการทำธุรกิจมาจนถึงทุกวันนี้

เล่น Loot Box มีโอกาสติดพนัน?

อย่างที่ทราบว่าจริงๆแล้ว Loot Box เป็นกึ่งการพนันแอบแฝงที่อาศัยดวงในการได้รับไอเทมหรือของในกล่องตามที่ต้องการ โดยผู้เล่นเกมออนไลน์หรือผู้บริโภคที่ซื้อสินค้าต่างๆย่อมต้องการได้ของในกล่องตามที่มีการโปรโมทจากทางผู้ขาย ซึ่งในทีนี้คือแบรนด์สินค้าและค่าเกมต่างๆ และเมื่อการเปิดกล่องไม่ได้ของตามที่ตั้งใจ ก็อาจจะนำไปสู่การซื้อเพื่อเปิดใหม่หลายๆครั้งจนทำให้เสพติดการเปิดกล่องสุ่ม

ยกตัวอย่างเช่น ผู้ผลิตเกมชื่อดังรายหนึ่งที่ออกแคมเปญ Loot Box ซึ่งมีการโปรโมทว่าจะมีการสุ่มอาวุธพิเศษที่จะทำให้สามารถยิงได้แรงและแม่นยำกว่าปืนปกติ โดยผู้เล่นจะมีโอกาสได้รับ Loot Box จากการเก็บแต้มจากการแข่งขันภายในเกมตามที่กำหนด หรือสามารถซื้อกล่องด้วยเงินจริงๆก็ได้เช่นกัน ในขณะเดียวกัน บริษัทเกมจูงใจผู้เล่นด้วยการกำหนดราคาขายเป็นแพ็คเกจ ยิ่งซื้อจำนวนกล่องมาก ราคาต่อกล่องจะยิ่งถูกลง ทำให้หลายๆฝ่ายที่เกี่ยวข้องมองว่านี่อาจจะเป็นการพนันแอบแฝงที่มากับเกมออนไลน์ ซึ่งไม่ได้มีการกำหนดอายุขั้นต่ำของผู้เล่น

ถึงแม้ว่าจะมีผู้ที่มองว่าจริงๆแล้ว Loot Box ก็เป็นเพียงช่องทางในการหารายได้ของบริษัทช่องทางหนึ่ง แต่ ศาลเนเธอร์แลนด์อาจจะไม่ได้มองเช่นนั้น เมื่อมีการตัดสินว่าค่ายเกมยักษ์ใหญ่ระดับโลกทำผิดกฎหมายการพนันของประเทศ และให้มีโทษปรับถึง 250,000 ยูโรต่อสัปดาห์ตลอดช่วงที่กระทำความผิด นี่จึงเป็นข้อพิสูจน์หนึ่งว่าแท้จริงแล้ว Loot Box หรือที่เรียกกันติดปากในหมู่เกมเมอร์ชาวไทยว่ากล่องสุ่มหรือกาชานั้นมีความเป็นการพนันแอบแฝงจริง

ข้อสรุป

ต้นเหตุของปัญหาอาจจะไม่ใช่ Loot Box ที่สามารถสร้างความเสียหายร้ายแรงในอุตสาหกรรมเกมออนไลน์ แต่เป็นการไม่มีกฎหมายที่แข็งแรงพอที่จะควบคุมเรื่องนี้ต่างหาก ที่อาจจะทำให้ภาพลักษณ์และความเสียหายลุกลามใหญ่โต

โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศไทยที่ไม่ได้มีกฎหมายคุ้มครองที่จับต้องได้ และสามารถควบคุมดูแลกิจการหรือกิจกรรมการพนันได้อย่างชัดเจน เพราะความจริงคือการพนันขันต่ออยู่รอบตัวเราและอยู่คู่กับสังคมไทยมาช้านาน ทำให้อาจจะต้องมองกลับไปที่ตัวบทกฎหมายว่าประเทศไทยสามารถพัฒนากฎหมายที่ควบคุมดูแลเรื่องเหล่านี้ได้ดีเพียงพอหรือยัง